Ngày nay, việc mua mỹ phẩm trở nên dễ dàng khi chỉ cần đến siêu thị, hoặc đặt hàng trực tuyến là người tiêu dùng có thể tiếp cận nhiều loại sản phẩm đa dạng về mẫu mã và thương hiệu. Tuy nhiên, trong những năm tháng thời bao cấp, thị trường mỹ phẩm của Việt Nam còn rất hạn chế, khi mọi sản phẩm chủ yếu được sản xuất trong nước với số lượng ít và bao bì giản đơn, khiến việc sở hữu một lọ kem dưỡng hay thỏi son trở thành trải nghiệm đáng giá hơn bao giờ hết.
Kem sâm
Trong những năm bao cấp, khi các loại kem nền, BB hay CC cream còn chưa xuất hiện, kem sâm trở thành “người bạn đồng hành” không thể thiếu của nhiều phụ nữ, vừa đơn giản vừa hữu dụng. Loại kem này thường có màu vàng nhạt hoặc trắng ngà cùng mùi hương nhẹ đặc trưng, khi thoa lên da tạo cảm giác mịn và ráo, đồng thời giúp dưỡng ẩm, làm sáng da cũng như giảm mụn nhẹ, trở thành biểu tượng của cách làm đẹp tinh tế nhưng giản dị thời ấy.
Phấn Bông Lúa
Phấn Bông Lúa có xuất xứ từ Thái Lan và Trung Quốc, từng là món mỹ phẩm được phụ nữ Việt Nam săn đón trong những năm 70 - 80, khi việc sở hữu phấn trang điểm còn là điều xa xỉ. Sản phẩm được nhận diện dễ dàng qua hộp nhựa trắng với nắp xoay vàng in họa tiết bông lúa, lớp nền trắng nhẹ nhàng, bền màu và hòa hợp hoàn hảo khi sử dụng cùng kem sâm. Cùng với phấn Con Én, Phấn Bông Lúa không chỉ là công cụ làm đẹp, mà còn là biểu tượng của gu thẩm mỹ và khát khao sở hữu mỹ phẩm thời kỳ đó.
Son gấc (tự chế)
Trong bối cảnh son công nghiệp khan hiếm, phụ nữ thời bao cấp đã tìm cách tự chế son gấc bằng cách trộn thịt quả gấc với mỡ hoặc sáp ong, tạo ra loại son màu đỏ tự nhiên để dưỡng môi. Loại son này được ưa chuộng vì vừa mang lại sắc đỏ tươi tắn vừa tận dụng được nguyên liệu gần gũi, phản ánh cách làm đẹp khéo léo và sáng tạo của phái đẹp thời ấy.
Phấn nụ Huế
Được xem là sản phẩm truyền thống đặc trưng của Huế, phấn nụ cung đình được chế tạo qua nhiều công đoạn tỉ mỉ như gạn lắng, khơi trong, ủ nắng, phơi sương và ướp hương, trong đó khâu nặn phấn đòi hỏi sự kiên nhẫn cao vì chỉ cần mạnh tay là sản phẩm có thể hỏng.
Toàn bộ quá trình pha chế phụ gia, định lượng nguyên liệu đều được thực hiện trong phòng kín, bảo đảm chất lượng tinh khiết cho mỗi viên phấn. Phấn nụ Huế thời ấy vừa được dùng để trang điểm, mang lại lớp nền tự nhiên, vừa kết hợp các thành phần chống lão hóa, thích hợp cho phụ nữ ngoài 30 tuổi muốn duy trì làn da tươi trẻ khi ra ngoài.
Nước hoa Đông Âu / Nước hoa Liên Xô
Trong bối cảnh nền kinh tế bao cấp còn nhiều thiếu thốn, khi mọi nhu cầu tiêu dùng đều bị hạn chế, nước hoa đã trở thành biểu tượng của sự xa xỉ và là niềm mơ ước cháy bỏng của nhiều phụ nữ Việt Nam. Khác với thị trường hiện đại, vào thời kỳ đó, nước hoa thực sự là một món hàng cực kỳ hiếm hoi, thường chỉ xuất hiện thông qua những kênh không chính thức hoặc được mang về từ những chuyến công tác, học tập ở nước ngoài.
Đặc biệt, các loại nước hoa đến từ Liên Xô và các nước Đông Âu như Tiệp Khắc đã để lại dấu ấn sâu sắc trong ký ức của một thế hệ. Mùi hương đặc trưng, nồng nàn của những lọ nước hoa này gợi nhớ về một phong cách sống có phần lãng mạn và xa vời, khiến chúng trở thành món đồ quý giá được nâng niu, cất giữ vô cùng cẩn thận.
Sáp nẻ Liên Xô
Vào những ngày đông hanh khô ở miền Bắc thời bao cấp, sáp nẻ Liên Xô là một sản phẩm dưỡng da được đánh giá cao và tìm kiếm nhiều. Công dụng của nó khá đơn giản: dưỡng ẩm cho da, chống nứt nẻ, đem tới hiệu quả rõ rệt cho người sử dụng. Tuy nhiên, trong thời kỳ kinh tế còn khó khăn, sáp nẻ Liên Xô không phải là thứ dễ tìm kiếm. Sản phẩm này khá khan hiếm, khiến nó trở thành một vật phẩm có giá trị đối với việc chăm sóc cá nhân trong điều kiện sống bấy giờ.
Mỹ phẩm thời bao cấp để lại trong ký ức nhiều thế hệ phụ nữ Việt Nam những hình ảnh khó quên về cách làm đẹp tinh tế và sáng tạo. Từ kem sâm, phấn Bông Lúa, son Liên Xô đến phấn nụ Huế, từng sản phẩm đều phản ánh gu thẩm mỹ cùng cách tận dụng nguyên liệu sẵn có của phái đẹp thời ấy. Ngày nay, khi mọi thứ trở nên dễ tiếp cận và đa dạng hơn, ký ức về những món mỹ phẩm xưa vẫn sống động như những câu chuyện riêng, nhắc chúng ta luôn nhớ về một giai đoạn đặc biệt trong đời sống cùng văn hóa làm đẹp của phụ nữ Việt.
